CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, cezaevinden izinli çıkan ya da açık cezaevinden kaçıp geri dönmeyen hükümlülerin işlediği kadın cinayetlerinin ardından, infaz sistemindeki boşlukların giderilmesi amacıyla kapsamlı bir yasa teklifi hazırladı. TBMM'ye sunulan teklif, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'da değişiklik yapılarak izin, açık cezaevi ve denetimli serbestlik süreçlerine zorunlu risk değerlendirmesi getirilmesini öngörüyor.
Türkiye'nin çeşitli illerinde izinli çıkan ya da açık cezaevinden dönmeyen hükümlülerin karıştığı kadın cinayetleri, infaz mevzuatındaki kritik eksiklikleri yeniden gündeme taşıdı. Son yıllarda çok sayıda kadın cinayetinin, faillerin izinli veya kaçak oldukları dönemde işlendiği tespit edilirken, şiddet geçmişi bilinen kişilere yönelik yeterli güvenlik mekanizmalarının bulunmaması tepkilere neden oldu.
CHP'li Karaca'nın teklifinde, özellikle aile içi şiddet ve kadına yönelik şiddet suçlarından hükümlü kişilerin izin ve denetimli serbestlik süreçlerine tabi tutulmadan önce çok kurumlu bir Risk Değerlendirme Komisyonu tarafından analiz edilmesi şartı getiriliyor.
Teklife göre komisyon; cezaevi yönetimi, psikolog / sosyal çalışmacı, denetimli serbestlik uzmanı, ŞÖNİM temsilcisi ve kolluk kuvvetlerinden oluşacak. Baro, Tabip Odası ve Mağdur Hakları Dairesi temsilcileri ise gözlemci olarak yer alabilecek.
Risk analizinde hükümlünün şiddet geçmişi, mağdurla temas ihtimali, uzaklaştırma kararlarının ihlali, silaha erişimi ve mağdurun beyanı dikkate alınacak.
Yüksek risk tespit edilmesi halinde:
Açık cezaevine ayrılma,
İzin verilmesi,
Denetimli serbestlik
şartlı hale getirilecek; elektronik izleme uygulanacak ve mağdur önceden bilgilendirilerek ŞÖNİM ile birlikte güvenlik planı hazırlanacak.
Elektronik kelepçenin çıkarılması veya yaklaşmama kararının ihlal edilmesi durumunda, hükümlü derhal yakalanarak kapalı cezaevine iade edilecek.
Teklifin gerekçesinde İspanya'daki VioGén sistemi, Fransa'nın elektronik kelepçe uygulaması ve İngiltere'nin çok kurumlu risk yönetimi modelleri örnek gösteriliyor. Karaca, Türkiye'de de benzer, ölçülebilir ve kurumsal veri paylaşımına dayalı bir modelin kurulmasının zorunlu olduğunu vurguluyor.
Biçer Karaca, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü mesajında, kadın cinayetlerinin normalleştirilemeyeceğini belirterek tüm siyasi partilere çağrıda bulundu:
"Kadınların yaşam hakkını korumak devletin görevidir. İnfaz rejimindeki bu ölümcül boşluğu giderecek düzenlemenin tüm partiler tarafından desteklenmesini bekliyoruz."